Հայաստան ներմուծման առյուծի բաժինն ստացվում է Ռուսաստանից՝ 57 տոկոս, իսկ արտահանման մեծ մասը գնում է ԱՄԷ՝ 42,9 տոկոս

Արմինֆո.Հայաստանի արտաքին առեւտրի կառուցվածքում ներմուծման առյուծի բաժինը պատկանում է Ռուսաստանին՝ 57 տոկոս, իսկ արտահանմանը՝ ԱՄԷ-ին՝ 42,9 տոկոս՝ մեկ տարի առաջվա, համապատասխանաբար, 25,9 եւ 12,9 տոկոսի դիմաց։ Հայաստանի ընդհանուր արտաքին առևտրաշրջանառության մեջ Ռուսաստանի և ԱՄԷ-ի մասնաբաժինը բարձրացել է, համապատասխանաբար, մինչև 41,1% և 19,4% (մեկ տարի առաջ 35,8% և 5,3% - ից): Այդ մասին են վկայում ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի 2024թ. հունվար-սեպտեմբեր ամիսների տվյալները։

Հարկ է նշել, որ հենց այս երկու ուղղություններն են աչքի ընկել թանկարժեք մետաղների և քարերի տարանցիկ գործառնությունների միջոցով Հայաստանի տարածքով արտահանման և ներմուծման էական ծավալներով: Այսպես, 2024թ. հունվար-սեպտեմբերին Հայաստանի արտաքին առևտրի ճյուղային տրոհումը վկայում է թանկարժեք մետաղների և քարերի գերակշռության մասին (ներմուծման 47% և արտահանման 66%) ։ Ընթացիկ կես տարվա մաքսային տվյալները ցույց են տալիս, որ ոսկու և ադամանդի արտահանման հիմնական ծավալը բաժին է ընկել ԱՄԷ-ին (84,2% և 82,7%), իսկ ոսկի  ներմուծվել է, հիմնականում, Ռուսաստանից (95,9%), և ադամանդ՝ Հնդկաստանից (45,2%), Ռուսաստանից (21,4%) և Հոնկոնգից (19,7%):

Ըստ վիճակագրական տվյալների՝ Ռուսաստանը պահպանում է առաջնությունը ինչպես ընդհանուր արտաքին առևտրաշրջանառության, այնպես էլ ներմուծման գծով։ Մասնավորապես, Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև ներմուծման ծավալը 2024 թվականի հունվար-սեպտեմբերին հասել է 7.5 մլրդ դոլարի ՝ մեկ տարվա ընթացքում ավելանալով 3.4 անգամ։ Արտահանման ծավալը կազմել է 2.3 մլրդ դոլար՝ մեկ տարվա ընթացքում կրճատվելով 15.5% - ով ։ Արդյունքում՝ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև առևտրաշրջանառությունը հասել է 9.8 մլրդ դոլարի՝ տարեկան կտրվածքով աճելով 99.2% - ով։

Հայաստանի հետ արտաքին առևտրի գծով 2-րդ հորիզոնականում է ԱՄԷ-ն՝ 4.6 մլրդ դոլար, տարեկան աճը՝ 6.3 անգամ։ Մասնավորապես, ԱՄԷ արտահանման ծավալը կազմել է 4.6 մլրդ դոլար (տարեկան աճը ՝ 6.8 անգամ), իսկ ԱՄԷ ներմուծման ծավալը՝ 55.6 մլն դոլար (տարեկան անկումը ՝ 8.6%)։

Հայաստանի հետ արտաքին առևտրի գծով 3 - րդ հորիզոնականում Չինաստանն է ՝ 2.1 մլրդ դոլար ՝ տարեկան 34.7% աճով: Ընդ որում, ներմուծումն այս ուղղությամբ կրճատվել է 4,2% - ով, իսկ արտահանումն աճել է 3,8 անգամ, որոնց բացարձակ մեծությունները կազմել են, համապատասխանաբար, 1,2 մլրդ դոլար և 907,8 մլն դոլար: Արդյունքում՝ դեպի Չինաստան արտահանման մասնաբաժինը տարվա ընթացքում աճել է մինչև 8,6%, իսկ Չինաստանից ներմուծման մասնաբաժինը նվազել է մինչև 8,9%:

Հայաստանի հետ արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալով 4 - րդ հորիզոնականում է Իրանը՝ 520.6 մլն դոլար՝ չնայած տարեկան 2.7 տոկոս չնչին աճին: Մասնավորապես, Իրանի ուղղությամբ ներմուծումն աճել է 1,8% - ով, իսկ արտահանումը՝ 7,7% - ով, որոնց մեծությունները բացարձակ արտահայտությամբ կազմել են, համապատասխանաբար, 439.4 մլն դոլար և 81.2 մլն դոլար: Իրանի մասնաբաժինը նվազել է ինչպես արտահանման մեջ ՝ մինչև 0,8%, այնպես էլ ներմուծման մեջ ՝ մինչև 3,3%:

Հայաստանի հետ արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալով 5 - րդ հորիզոնականում է Գերմանիան ՝ 348.8 մլն դոլար՝ չնայած տարեկան 29.6% անկմանը: Ընդ որում, նույնպիսի անկում է նկատվել նաև ներմուծման և արտահանման գծով ՝ մինչև, համապատասխանաբար, 303.4 մլն դոլար և 45.4 մլն դոլար: Գերմանիայի մասնաբաժինը նվազել է ինչպես արտահանման մեջ՝ մինչև 0.4%, , այնպես էլ ներմուծման մեջ՝ մինչև 2.3%: