ՀՀ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարությունը ներկայացրել է արցախցի ընտանիքների բնակարանային ապահովման  700-800 մլրդ դրամ բյուջեով ծրագրի մանրամասները

Արմինֆո. Առաջիկա 10-12 տարիների ընթացքում Հայաստանի իշխանությունները մոտ 700-800 մլրդ դրամ կծախսեն Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու աջակցության ծրագրի իրականացման համար: Ծրագրի մանրամասները ներկայացրել է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կառուցվածքային ստորաբաժանումների առանձին գործառույթների համակարգող Գայանե Ղարագյոզյանը:

Նրա խոսքով ՝ ծրագիրը բաղկացած է երեք բաղադրիչից։ Մեկ բաղադրիչը բնակարանի կամ առանձնատան ձեռքբերումն է հավաստագրի տրամադրման միջոցով, երկրորդը 'առանձնատան կառուցման հավաստագրի տրամադրումը, երրորդը' հիփոթեքային վարկի մարումը: Ֆինանսական աջակցության չափը կախված չէ բաղադրիչից և պայմանավորված է ծրագրի շահառուի կողմից ընտրված բնակավայրով, որտեղ նա նախատեսում է ձեռք բերել/կառուցել բնակարան: Այսպես, կառավարության կողմից հաստատված 242 բնակավայրերից որևէ մեկում (Գորիս ՝ Սյունիքում, Բերդ ՝ Տավուշում և այլն) բնակարան ձեռք բերելու/կառուցելու դեպքում ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի, այդ թվում ՝ անչափահասի համար աջակցության չափը կկազմի 5 մլն դրամ, իսկ 148 բնակավայրերի ցանկից (Վարդենիս, Նոյեմբերյան, Կապան, Քաջարան և այլն) բնակության վայր ընտրելու դեպքում ֆինանսավորումը կկազմի 4 մլն դրամ: Բոլոր բնակավայրերում, այդ թվում ՝ Երևանում (բացառությամբ առաջին և երկրորդ գոտիների) աջակցության չափը կկազմի 3 մլն դրամ: Ձեռք բերվող բնակարանի մակերեսը չպետք է պակաս լինի ընտանիքի մեկ անդամի համար 12 քառակուսի մետրից, իսկ բնակարանի գինը չի կարող գերազանցել 55 մլն դրամը:

Իսկ եթե մարդն ունի գործող հիփոթեքային վարկ, ապա կառավարությունը 2 մլն դրամի աջակցություն կտրամադրի ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի համար։ Այստեղ նույնպես չի դիտարկվում Երևանի առաջին և երկրորդ գնային գոտիներում հիփոթեքը։

Երկրորդ բաղադրիչի ընտրության դեպքում (առանձնատան կառուցման հավաստագրի տրամադրում) ընտանիքը կարող է տրամադրված ֆինանսական աջակցությունից 3 մլն դրամ ուղղել հողամասի ձեռք բերմանը: Ընդ որում, ձեռք բերվող հողատարածքի մակերեսը չպետք է պակաս լինի 400 քմ-ից:

Եթե հավաստագրի տրամադրման արդյունքում ձևավորվի դրական մնացորդ, ապա հնարավորություն կստեղծվի դրանք ուղղել հետևյալ երեք ուղղություններով: Առաջինը ՝ մինչև 5 մլն դրամ արժողությամբ գյուղական նշանակության հողամասի գնում։ Երկրորդ ՝ եթե ձեռք բերված անշարժ գույքը վերանորոգման կարիք ունի, այն կարելի է վերանորոգել մինչև 3 մլն դրամի չափով, բացի այդ, կա մինչև 2 մլն դրամի կահույքի և կենցաղային տեխնիկայի գնման հնարավորություն:

Տուն կառուցելու համար շահառուն պետք է ընտրի հաստատված տիպային նախագծերից մեկը, իսկ կառուցել կարող է միայն Հայաստանում լիցենզավորված շինարարական կազմակերպությունը: Եթե շահառուն չունի առանձնատուն կառուցելու համար նախատեսված հողամաս, ապա իշխանությունները հնարավորություն կտան աջակցության գումարից մինչև 3 միլիոն դրամ ուղղել այն հողամասի ձեռք բերմանը, որի մակերեսը չպետք է պակաս լինի 400 քառակուսի մետրից:

Ծրագրի շահառուներն են 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից հետո Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ընտանիքը, եթե ընտանիքի բոլոր անդամները, այդ թվում ՝ անչափահասները, ունեն ՀՀ քաղաքացիություն: Ծրագիրը չի վերաբերի Քաշաթաղի (Լաչինի) ընտանիքներին, ինչպես նաև այն ընտանիքներին, որտեղ դիմելու պահին Հայաստանում առնվազն մեկ անձ ունի բնակելի անշարժ գույք: Ծրագիրը դադարեցվում է, եթե ընտանիքի չափահաս անդամներից երկուսը մինչև 55 տարեկան են կամ անչափահասներից մեկը մեկ օրացուցային տարվա ընթացքում 183 օրից ավելի գտնվում է ՀՀ-ից դուրս (բացառությամբ մի շարք ուսումնական հաստատություններում սովորելու դեպքերի): Անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքը փոխանցվում է պետությանը:

Ծրագրի ֆինանսավորումը կիրականացնեն գործընկեր բանկերը, աջակցության գումարը և դրա տոկոսները կվճարի կառավարությունը։ Սահմանված չափերով միջոցները շահառուներին կտրամադրվեն անհատույց:

Ծրագրից բխող կարգը կհաստատվի մինչև հունիսի 15-ը: Այսուհետ բնակարանի ձեռք բերման բաղադրիչը կգործի հուլիսի 15-ից՝ առանձնատան կառուցման բաղադրիչ, իսկ օգոստոսի 1-ից ՝ հիփոթեքային վարկի մարման բաղադրիչ:

Ծրագիրն իրականացվելու է երեք փուլով: Առաջին փուլում կընդգրկվեն 3 և ավելի անչափահաս երեխա ունեցող ընտանիքներ, տուն կառուցելու դեպքում ՝ 2 անչափահաս երեխա ունեցող ընտանիքներ: Երկրորդ փուլում կընդգրկվեն երկու անչափահաս ունեցող ընտանիքներ, իսկ տուն կառուցելու դեպքում ՝ մեկ անչափահաս ունեցող ընտանիքներ ։ Ծրագրի մեկնարկը ՝ ոչ ուշ, քան 2026 թվականի հունվարի 1-ը: Երրորդ փուլում կընդգրկվեն ցանկացած կազմի ընտանիքներ։ Ծրագրի մեկնարկը ՝ ոչ ուշ, քան 2027 թվականի հունվարի 1-ը:

Ավելի վաղ կառավարության նիստում ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանը հաղորդել էր, որ այս ծրագրի շահառու կարող է դառնալ մինչև 25 հազար ընտանիք, իսկ միայն բնակարանների կառուցման/ձեռք բերման ծախսերը կկազմեն մոտ 500 մլրդ դրամ: "Ամենահամեստ գնահատականներով՝ ծրագրի ծախսերն առաջիկա 10-12 տարիների ընթացքում կգերազանցեն 700-800 մլրդ դրամը", - նշել է նա: