Հայաստանը մեծ օգուտ է ստանում կապիտալի և ՏՏ ոլորտի մասնագետների ներհոսքից. ՎԶԵԲ-ի գլխավոր տնտեսագետ

Արմինֆո. ՎԶԵԲ-ի գլխավոր տնտեսագետ Բեատա Յավորչիկը, պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հարցին, պարզաբանել է, թե ինչով է պայմանավորված Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի (ՎԶԵԲ) "լավատեսությունը", որն իր վերջին զեկույցում կանխատեսել է Հայաստանի տնտեսության 6,2% աճ: Այսպիսով, ՀՀ ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ ՎԶԵԲ-ի սպասումները գերազանցել են միջազգային այլ ֆինանսական կառույցների ակնկալիքները:

Հիշեցնենք, որ մայիսի 15-ին հրապարակված ՎԶԵԲ-ը "Տարածաշրջանային տնտեսական հեռանկարներ. Գնաճի զսպում" զեկույցում բարելավել է Հայաստանի 2024 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը՝ նախկին 4,5% - ից մինչև 6,2% (2023 թվականի փաստացի 8,7% աճի դիմաց)՝ ակնկալելով 2025 թվականին տեմպերի դանդաղում մինչև 4,8%։ Մինչդեռ, իրենց ապրիլյան զեկույցներում և ԱՄՀ-ը, և ՀԲ-ը բարելավել են Հայաստանի 2024 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը, համապատասխանաբար, մինչև 6% և 5,5%: Միևնույն ժամանակ, և ԱՄՀ-ը, և ՀԲ-ը 2025 թվականի համար կանխատեսում են Հայաստանի ՀՆԱ աճի դանդաղում, համապատասխանաբար, մինչև 5,2% և 4,9%: Ասիական զարգացման բանկը Հայաստանի համար 2024 թվականին կանխատեսում է 5,7 տոկոս տնտեսական աճ ՝ 2025 թվականին տեմպերի արագացմամբ մինչև 6 տոկոս: Իսկ Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ միջազգային վարկանշային գործակալությունների կանխատեսումները 2024 թվականի համար հետևյալն են. S & P Global Ratings - ն ակնկալում է տեմպերի դանդաղում մինչև 6,2%,  իսկ Fitch Ratings-ը՝ մինչև 6%: Եվրասիական զարգացման բանկը 2024 թվականի համար Հայաստանի ՀՆԱ-ի 5,7 տոկոս աճ է կանխատեսում: Կենտրոնական բանկը, դրամավարկային քաղաքականության մշակման նոր համակարգին (FPAS MARK II) անցնելուց հետո, 2024 թվականից սկսեց հաշվարկել ՀՆԱ-ի կանխատեսումը մի քանի սցենարներով և նշել ակնկալվող աճը ոչ թե մեկ կոնկրետ մակարդակում, այլ միջակայքում: Մասնավորապես, ՀՀ ԿԲ կանխատեսմամբ, ՀՆԱ աճը 2024 թվականին կլինի 5,3-6,4% - ի սահմաններում։

"2022 թվականին դեպի տարածաշրջանի երկրներ, այդ թվում ՝ Հայաստան, արձանագրվել է դրամական միջոցների զգալի ներհոսք՝ քաղաքացիների և բիզնեսի ռելոկացիայի առնչությամբ։ Ռելոկանտներից շատերը ՏՏ ոլորտի բարձր որակավորում ունեցող մասնագետներ էին", - հայտարարել է Բեատա Յավորչիկը՝ մայիսի 16-ին Երեւանում ՎԶԵԲ 33-րդ տարեկան ժողովի ամփոփիչ մամլո ասուլիսում: Նրա խոսքով ՝ քաղաքացիների այս ներհոսքը հավասար է եղել Հայաստանի բնակչության 2,5 տոկոսին, իսկ ՏՏ ոլորտի աշխատակիցների թիվը 2022 թվականին կրկնապատկվել է։ "Դա պտուղներ է տալիս շահաբաժինների տեսքով.  արտահանվում են ծառայություններ, այդ թվում ՝ ՏՏ ոլորտի, ինչը դրական ազդեցություն է ունենում արտաքին առևտրային հաշվեկշռի վրա և ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտը, որը կառուցվածքային է Հայաստանի համար, դրա արդյունքում հասնում է 2 տոկոսի",- շել է նա։

Բացի այդ, ՎԶԵԲ-ի գլխավոր տնտեսագետի կարծիքով, տնտեսական ակտիվությունը խթանել է նաև այն, որ Հայաստանի կառավարությունը միջոցներ է ծախսել Լեռնային Ղարաբաղից փախստականների ինտեգրման համար: "Ակնկալում ենք, որ դա նույնպես կազդի տնտեսության վրա ապագայում", - ասել է նա:

Միջնաժամկետ հեռանկարում Հայաստանը կարող է կապող երկրի դեր խաղալ, որը կարող է դառնալ առևտրի խողովակ այն բլոկների միջև, որոնք ձևավորվում են արագ տեմպերով միջազգային տնտեսության մեջ:

Ինչ վերաբերում Է Չինաստանի տնտեսության դանդաղմանը, ինչը կարող է ազդել նաև տարածաշրջանի իրավիճակի վրա, ապա, ըստ Յավորչիկի, չնայած դրան, այն, այնուամենայնիվ, աճում է 5% մակարդակում: Այս առումով դա չի կարող որևէ կերպ ազդել Հայաստանի տնտեսության աճի տեմպերի և կանխատեսումների վրա։

Հարցին, թե ինչով է հղի հայ-ռուսական հարաբերությունների հետագա սրումը ՀՀ տնտեսության համար, և վատագույն սցենարի դեպքում ինչպես կազդի դրա վրա առևտրի հնարավոր սահմանափակումները, ՎԶԵԲ գլխավոր տնտեսագետը նշել է, որ, թեև ՌԴ շուկան կարևոր է ՀՀ-ի համար, բայց հայկական ապրանքներն էլ պակաս կարևոր չեն Ռուսաստանի համար: