Փաշինյանը հավաստիացնում է․ Հայաստանում միջուկային նոր էներգաբլոկի մոդելի ընտրության հարցում բացակայում է քաղաքական բաղադրիչը

Արմինֆո. Հայաստանում նոր միջուկային էներգաբլոկի կառուցման մոդելի որոնման հարցում կան պարզաբանումներ պահանջող ասպեկտներ։ Նման գնահատականով է հանդես եկել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ հոկտեմբերի 1-ին խորհրդարանում կառավարական ժամի ընթացքում։

"Միջազգային մամուլի արձագանքի հիման վրա ես հասկացա, որ մեր դիրքորոշումը կամ ամբողջությամբ չի պարզաբանվել, կամ հասցեատիրոջը չի հասել",- ասել է նա:

Այսպես, ըստ Փաշինյանի, արդեն ռազմավարական որոշում է կայացվել, որ կառուցվի փոքր մոդուլային ատոմակայան։ Հաջորդ հարցն այն է, թե ում հետ է Երևանը կառուցելու նոր ԱԷԿ-ը։

«Մենք հետաքրքրվել ենք բոլոր հնարավոր գործընկերներից, ովքեր տիրապետում են նման տեխնոլոգիաների, թե՝ արդյոք նրանք չեն վիրավորվի, եթե մենք քննարկենք թեման այլ գործընկերների հետ: Մեզ ասել են, որ՝ ոչ:

Սա ես ասում եմ այն պատճառով, որ Մոսկվա ամեն այցից հետո բոլորը հարց են տալիս, թե արդյոք դա նշանակում է, որ կառուցելու ենք ռուսական կողմի հետ, ԱՄՆ - ի հետ հռչակագիր ենք ստորագրում, հետո գնում ենք Մոսկվա, ասում են՝ այդ դեպքում ինչու եք հռչակագիր ստորագրել, եթե Մոսկվա եք գնում։ Նույն իրավիճակն է Չինաստանի հետ։ Մինչդեռ, մենք շատ թափանցիկ հայտարարել ենք, որ այս փուլում միայն առաջարկների կարիք ունենք", - ասել է Փաշինյանը։

Վարչապետն ընդգծել է, որ ներկայումս քննարկումներ են ընթանում ինչպես ՌԴ-ի, այնպես էլ ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Հարավային Կորեայի և Չինաստանի հետ: Ընդ որում, ամեն ինչում բացակայում է քաղաքական բաղադրիչը․ առաջնային է դրվում առեւտրային եւ տնտեսական նպատակահարմարությունը, եզրափակել է Նիկոլ Փաշինյանը։

Հիշեցնենք, որ Հայաստանի կառավարությունը օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում Ամերիկյան կողմի հետ ստորագրել է մտադրությունների երեք հուշագիր, որոնցից մեկը ներառում է նաև էներգետիկայի ոլորտում համագործակցությունը: Վերջինս ենթադրում է համագործակցության 4 ուղղություն ՝ քաղաքացիական ոլորտում միջուկային էներգետիկայի հարցերով, ներառյալ փոքր մոդուլային ռեակտորների (ՓՄՌ) տեխնոլոգիաները, ներդրումների խթանում ՝ կարևոր էներգետիկ ենթակառուցվածքների ամրապնդման համար, ներառյալ էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների համար կուտակիչ մարտկոցների արտադրության կայանների զարգացումը; Հայաստանի էլեկտրաէներգիայի հաղորդման և բաշխման ցանցերի արդիականացման ուղղությամբ ներդրումների խթանում, ինչպես նաև էներգետիկ ենթակառուցվածքների կիբեռանվտանգության բարձրացում, այդ թվում ՝ տեխնիկական աջակցության միջոցով:

Միաժամանակ, ներկայումս երկրում գործող Հայկական ԱԷԿ - ի երկրորդ էներգաբլոկում իրականացվում է դրա շահագործման ժամկետը 10 տարով երկարաձգելու երկրորդ ծրագիրը ՝ մինչև 2036 թվականը: Այդ ժամանակահատվածում հանրապետությունում պետք է կառուցվի նոր ատոմային էներգաբլոկ ։

Հայաստանը դեռ չի կողմնորոշվել նոր էներգաբլոկի մոդելի հարցում։ Բանակցություններ են ընթանում տեխնոլոգիաների պոտենցիալ մատակարար երկրների հետ ։ Հայաստանում նոր

ատոմակայանի կառուցման նկատմամբ հետաքրքրություն են ցուցաբերել այնպիսի երկրներ, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը, Հարավային Կորեան և Չինաստանը: Դեռևս 2023 թվականի հուլիսին ՀՀ կառավարությունը աշխատանքային խումբ էր ուղարկել ԱՄՆ, որը ծանոթացել էր ամերիկյան միջուկային տեխնոլոգիաներին, փոքր մոդուլային ռեակտորներին և դրանց մշակումներին։ Փաշինյանը բազմիցս հայտարարել է, որ ռազմավարական որոշում է կայացվել փոքր մոդուլային ատոմակայան կառուցելու վերաբերյալ։